Spis treści zeszytu Elektronika (XLVIII) nr 9/2007

Novel applications of noise measurements in technology
and sensing (Nowe zastosowania pomiarów szumów
w technologii i wykrywaniu gazów) - L. Hasse, J. Smulko 9


Testowanie i diagnostyka układów w pełni różnicowych
((Testing and diagnosis of fully differential circuits)
- W. Toczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Diagnostyka uszkodzeń analogowych we wbudowanych
systemach elektronicznych z wykorzystaniem
interpretera logiki rozmytej (Diagnosis of analog faults
in electronic embedded systems based on fuzzy logic interpreter)
- Z. Czaja, D. Załęski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17


Kompresja wartości chwilowej sygnału - nowe podejście
w analogowym przetwarzaniu sygnałów ((Instantaneous
companding - a new approach in analogue signal
processing) - W. Jendernalik . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Analogowe filtry CMoS w scalonych odbiornikach telefonii
bezprzewodowej (Analogue CMOS filters for integrated
wireless receivers) - J. Jakusz, W. Jendernalik. . 26

Cyfrowy filtr Hilberta i jego zastosowania (Digital Hilbert
filter and applications) - E. Hermanowicz. . . . . . . . . . . . 30

Dipolowe anteny planarne do zastosowań w standardzie
Ultra-Wide Band (UWB) (Dipole planar antennas
for Ultra-Wide Band (UWB) application) - M. Pergoł,
W. Zieniutycz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Optyczna tomografia niskokoherentna w badaniach
obiektów technicznych (Optical coherent tomography
for investigation of technical objects) - J. Pluciński,
M. Strąkowski, B.B. Kosmowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Wybrane realizacje układów detekcji czujników optycznych
wykorzystujących interferometrię polaryzacyjną
(Selected configurations of detection setups of optical
sensors using polarization interferometry) - P. Wierzba 39

Synteza warstw diamentowych do zastosowań optoelektronicznych
(Synthesis of diamond thin films for
optoelectronic applications) - P. Wroczyński, M. Gnyba,
A. Herman, R. Bogdanowicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Algorytmy i mechanizmy koegzystencji oraz współpracy
heterogenicznych pakietowych systemów radiowych
(Algorithms and mechanisms of coexistence and
cooperation in wireless packet networks) - J. Woźniak,
P. Machań, T. Mrugalski, T. Klajbor, K. Gierłowski . . . . . 46

Model egoistycznych ataków na mechanizm odłożenia
transmisji w warstwie MAC bezprzewodowych
sieci lokalnych ad hoc (Modelling of backoff attacks
in the MAC layer of wireless ad hoc LANs) - J. Konorski
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Analiza możliwości wykorzystania współczesnych metod
transmisji danych w systemach łączności podwodnej
(Analysis of conditions of application of modern
data transmission techniques in underwater communication
systems) - H. Lasota, I. Kochańska . . . . . . . . . . . . 53

Nowa metoda lokalizowania terminala ruchomego
w asynchronicznych sieciach komórkowych (New
method for a location service in the asynchronous cellular
communication networks) - J. Stefański . . . . . . . . . . . . 56

Ocena przeżywalności sieci bezskalowych w sytuacji
celowych działań niszczących (Survivability assessment
of scale-free networks under malicious attacks)
- T. Gierszewski, W. Molisz, J. Rak . . . . . . . . . . . . . . . . 59

Nowoczesne czujniki do pomiaru wartości potencjału
redox (A new sensors for the measurement of redox potential)
- K. Suchocki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

Elektrokatalityczne czujniki gazów toksycznych (Electrocatalytic
toxic gas sensors) - G. Jasiński, P. Jasiński,
A. Nowakowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

System lokalizacji dla osób niewidomych (Navigation
system for the blind combining GPS-based and dead reckoning
navigation) - Sz. Ceranka, M. Niedźwiecki . . . . 71

Trust-IT - metoda analizy zaufania do systemów i infrastruktur
informatycznych (Trust-IT - a framework for
analysing trustworthiness of IT systems and infrastructures)
- J. Górski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

Aplikacje rozproszone jako bazowe usługi w inteligentnej
przestrzeni obliczeniowej (Distributed applications
as basic services in of intelligent computing the area)
-H. Krawczyk, T. Dziubich. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

Problemy wnioskowania z ontologii Semantic Web
(Inference problems for Semantic Web Ontologies)
- K. Goczyła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

TECHNIKA SENSoRoWA: Wielozadaniowy system
monitorowania sygnałów fizjologicznych i środowiskowych
(Multitask physiological and environmental
signal monitoring system) - K. Różanowski, T. Sondej,
T. Radomski, Z. Piotrowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85

TARGI, WYSTAWY, KONFERENCJE (FAIRS, EXHIBITIONS,
CONFERENCES) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
KSIĄŻKI (BOOKS) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
NOWOŚCI TECHNIKI (TECHNOLOGY NEWS) . . . . . . . . 93

Streszczenia artykułów • Summaries of the articles

HASSE L., SMULKo J.: Nowe zastosowania pomiarów szumów
w technologii i wykrywaniu gazów
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 9
Pomiary szumów są źródłem informacji oraz rodzajem badań nieniszczących
dotyczących jakości elementów elektronicznych oraz innych
materiałów. Mogą one poprawić selektywność i czułość wykrywania
gazów oraz pozwalają na monitorowanie zjawiska korozji. W tym celu
wyznacza się właściwości statystyczne fluktuacji prądu lub napięcia
w zakresie małych częstotliwości. W artykule przedstawiono i przedyskutowano
wybrane, ze względu na ich znaczenie w praktyce, wyniki
pomiarów sygnałów losowych.
Słowa kluczowe: pomiary szumów, detekcja gazów, szumy elektrochemiczne,
nieliniowa spektroskopia ultradźwiękowa

TOCZEK W.: Testowanie i diagnostyka układów w pełni różnicowych
Elektronika (XVIII), no 9/2007, p. 12
Zaproponowano tester wbudowany realizujący nowe podejście do
testowania układów w pełni różnicowych, polegające na pobudzaniu
układu sygnałem wspólnym i pomiarze wyjściowego napięcia różnicowego.
Tester wykrywa uszkodzenia parametryczne i strukturalne,
które powodują zaburzenie symetrii układu i w rezultacie wzrost wartości
napięcia różnicowego. Przeprowadzono analizę właściwości
diagnostycznych funkcji układowej, na której bazuje metoda. Zwrócono
uwagę na jej relewantne cechy diagnostyczne, które umożliwiają
zgrubną lokalizację uszkodzeń na podstawie nachylenia zboczy charakterystyk
amplitudowo-częstotliwościowych.
Słowa kluczowe: technologia samotestowania, układy w pełni różnicowe


CZAJA Z., ZAŁĘSKI D.: Diagnostyka uszkodzeń analogowych we
wbudowanych systemach elektronicznych z wykorzystaniem
interpretera logiki rozmytej
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 17
Przedstawiono nowe podejście do samotestowania toru analogowego
w systemie wbudowanym sterowanym mikrokontrolerem z wykorzystaniem
metody detekcji i lokalizacji pojedynczych uszkodzeń parametrycznych
i katastroficznych elementów pasywnych w układach analogowych.
W etapie pomiarowym badany tor analogowy pobudzany jest
okresowym przebiegiem prostokątnym generowanym przez mikrokontroler,
a jego odpowiedź jest próbkowana przez wewnętrzny przetwornik
A/C mikrokontrolera w momentach ściśle określonych przez jego wewnętrzny
licznik. Następnie mikrokontroler bazując na zestawie funkcji
realizujących operacje na zbiorach rozmytych zwanych "interpreterem
logiki rozmytej (ILR)", wyniku pomiarowym i słowniku uszkodzeń składającym
się ze zbiorów reguł i funkcji przynależności dokonuje detekcji i
w przypadku wykrycia uszkodzenia jego lokalizacji. Słownik uszkodzeń
jest tworzony w etapie przedtestowym z rodziny pasów lokalizacyjnych,
które z kolei powstają przez rozmycie krzywych identyfikacyjnych w wyniku
uwzględnienia tolerancji elementów nieuszkodzonych.
Słowa kluczowe: detekcja i lokalizacja uszkodzeń, samotestowanie
, BIST, elektroniczne systemy wbudowane, mikrokontrolery


JENDERNALIK W.: Kompresja wartości chwilowej sygnału -
nowe podejście w analogowym przetwarzaniu sygnałów
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 23
Obecnie w elektronice występuje silna tendencja do obniżania napięć
zasilania urządzeń. Jest to związane z faktem, iż wiele urządzeń jest
przenośnych i zasilanych bateryjnie, na przykład telefony komórkowe.
Aby efektywnie wydłużyć czas pracy baterii, pobór mocy urządzenia
musi zostać obniżony. Niskie napięcie zasilania powoduje znaczne
utrudnienia w przetwarzaniu sygnałów analogowych. Amplitudy
przetwarzanych sygnałów muszą być również obniżone, ale przez to
sygnały stają się bardzie wrażliwe na różnego rodzaju szumy i zakłócenia.
W tej sytuacji można zastosować kompresję, która pozwala
na obniżenie amplitud przetwarzanego sygnału bez pogorszenia jego
właściwości szumowych. Wyróżnia się dwa rodzaje analogowej kompresji
sygnału. Pierwszy rodzaj to klasyczna, tzw. sylabiczna kompresja
sygnału, której główną niekorzystną cechą jest ograniczenie
szybkościowe. Alternatywną metodą kompresji, która praktycznie nie
ma wspomnianego ograniczenia, jest kompresja wartości chwilowej.
W artykule omówiono główne zagadnienia dotyczące zastosowania
tej kompresji w analogowym przetwarzaniu sygnałów.
Słowa kluczowe: kompresja sygnału, filtry analogowe, układy scalone

JAKUSZ J., JENDERNALIK W.: Analogowe filtry CMoS w scalonych
odbiornikach telefonii bezprzewodowej
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 26
Na przestrzeni ostatnich lat powstało wiele nowych standardów komunikacji
bezprzewodowej, co doprowadziło do zwiększonego zapotrzebowania
na przenośne urządzenia wielosystemowe. Tendencja do redukcji
poboru mocy, zmniejszania rozmiarów oraz obniżania kosztów produkcji
tych urządzeń zmusza do poszukiwania nowych rozwiązań układowych.
Jednym z ważniejszych bloków w pełni scalonego odbiornika telefonii
bezprzewodowej jest dolnoprzepustowy filtr pasma podstawowego. W artykule
omówiono dwa analogowe filtry pasma podstawowego zaprojektowane
w Katedrze Systemów Mikroelektronicznych Politechniki Gdańskiej
i wykonane w technologii CMOS 0,35 ľm przez Austriamicrosystems.
Słowa kluczowe: filtry analogowe, układy scalone, CMOS, wzmacniacz
operacyjny, odbiornik z bezpośrednią przemianą częstotliwości

HERMANÓWICZ E.: Cyfrowy filtr Hilberta i jego zastosowania
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 30
Zaproponowano efektywne rozwiązanie filtru Hilberta o skończonej
odpowiedzi impulsowej i o zmiennym opóźnieniu ułamkowym. Oryginalność
polega tu na tym, że filtr jednocześnie realizuje filtrację
zespoloną Hilberta i opóźnianie ułamkowe wejściowego sygnału o
wartościach rzeczywistych. Można go więc zastosować np. w systemie
GPS lub w każdym innym systemie, gdzie zachodzi jednocześnie
potrzeba filtracji Hilberta i estymacji opóźnienia pomiędzy dwoma lub
więcej sygnałami z odbiorników usytuowanych w różnych punktach
przestrzeni. Współczynniki filtru otrzymuje się ze współczynników pary
identycznych, obróconych filtrów o zmiennym opóźnieniu ułamkowym,
odpowiednio przeplatanych. Do obliczenia współczynników docelowego
filtru zagregowanego zastosowano aproksymację maksymalnie
płaską. Rozwiązanie uzyskano za pomocą struktury Farrowa.
Słowa kluczowe: cyfrowe filtry zespolone o skończonej odpowiedzi
impulsowej, filtry Hilberta, filtry o zmiennym opóźnieniu ułamkowym,
struktura Farrowa, aproksymacja maksymalnie płaska

PERGoŁ M., ZIENIUTYCZ W.: Dipolowe anteny planarne do
zastosowań w standardzie Ultra-Wide Band (UWB)
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 35
Praca dotyczy przeglądu aktualnego stanu wiedzy z zakresu dipolowych
anten planarnych przeznaczonych do obsługi standardu UWB
(Ultra-Wide Band). Omówiono pokrótce wymagania stawiane tego typu
antenom. Następnie opisano budowę planarnych anten dipolowych,
przedstawiono przykładowe rozwiązania konstrukcyjne oraz różne
kształty ramion dipoli. Opisano również zagadnienia związane z zasilaniem
tego typu anten, w tym przykłady stosowanych symetryzatorów,
a także porównano parametry elektryczne omawianych anten.
Słowa kluczowe: anteny planarne, dipole, monopole, UWB

PLUCIŃSKI J., STRĄKOWSKI M., KOSMOWSKI B.B.: optyczna
tomografia niskokoherentna w badaniach obiektów technicznych
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 37
Przedstawiono możliwości optycznej tomografii niskokoherentnej
(OCT) w badaniach obiektów technicznych. Zwrócono uwagę, że wymagania
wobec tej metody są inne niż w systemach przeznaczonych
do badań obiektów biologicznych w diagnostyce medycznej. Zaproponowano
polaryzacyjny system OCT, pracujący w dziedzinie czasu
z detekcją zrównoważoną, w którym źródłem promieniowania niskokoherentnego
była dioda superelektroluminescencyjna lub femtosekundowy
erbowy laser światłowodowy, podłączony do światłowodu
fotonicznego generujacy "superkontinuum". Pokazano przykładowe
wyniki pomiarów obiektów technicznych, jakim były warstwy ceramiczne
PLZT na szkle borokrzemowym.
Słowa kluczowe: optyczna tomografia niskokoherentna, obiekty
techniczne, polaryzacja, detekcja zrównoważona

WIERZBA P.: Wybrane realizacje układów detekcji czujników optycznych
wykorzystujących interferometrię polaryzacyjną
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 39
Przedstawiono wymagania stawiane układom detekcji czujników
optycznych, wykorzystujących interferometrię polaryzacyjną. Zaprezentowano
stosowane rozwiązania tych układów i możliwości ich
modyfikacji przez zastosowanie elementów optycznych wykonanych
z ciekłych kryształów i polimerów ciekłokrystalicznych. Przedstawiono
wybrane realizacje układów detekcji oraz wpływ szumów części elektronicznej
układów na ich dokładność pomiaru.
Słowa kluczowe: interferometria, polaryzacja, czujniki optyczne, optyczne
metody pomiarowe, polimery ciekłokrystaliczne

WROCZYŃSKI P., GNYBA M., HERMAN A., BOGDANOWICZ R.:
Synteza warstw diamentowe do zastosowań optoelektronicznych
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 42
Diamenty stosowane w optoelektronice i sensoryce syntetyzowane
są w próżni przy użyciu plazmy niskotemperaturowej. Nanostruktury
powstają przez wzrost struktur z molekuł, a nawet atomów. Wytwarzanie
nanostruktur wymaga precyzyjnego monitoringu procesu
syntezy. Optoelektroniczne metody pomiarowe zapewniają kontrolę
wzrostu warstw oraz ocenę in-situ parametrów materiałowych. Przedstawiono
optoelektroniczne metody badania przebiegu procesu syntezy
warstw diamentowych i DLC: spektroskopię ramanowską oraz
optyczną spektroskopię emisyjną.
Słowa kluczowe: cienkie warstwy diamentowe i DLC, CVD, diagnostyka
optyczna in-situ


WOŹNIAK J., MACHAŃ P., MRUGALSKI T., KLAJBOR T., GIERŁÓWSKI
K.: Algorytmy i mechanizmy koegzystencji oraz współpracy
heterogenicznych pakietowych systemów radiowych
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 46
Pakietowe sieci bezprzewodowe zyskują coraz szerszą akceptację różnych
grup użytkowników, zarówno domowych, jak i ostatnio biurowych
oraz biznesowych. Są one już nie tylko alternatywą dla sieci przewodowych,
ale stanowią też dla nich "konkurencję" - z rozwiązaniami od pikosieci
"osobistych" (WPAN) - począwszy, poprzez sieci WLAN (Wireless
LAN) i WMAN, a na propozycjach WWAN kończąc. Prace badawcze
i implementacyjne, wspierane głównie przez IEEE i ETSI, jak również
działania wdrożeniowe i promocyjne prowadzone są w wielu kierunkach.
Mają one na celu poprawę parametrów pracy sieci, opracowanie
efektywnych metod kontroli zasobów, protokołów przełączania, metod
wspierania mobilności i sterowania przekazami multimedialnymi, algorytmów
wyboru tras i poprawę bezpieczeństwa. Winny też zagwarantować,
w pierwszej kolejności koegzystencję, a w kolejnym etapie rozwoju
współpracę różnych komponentów hybrydowych sieci 3/4G (5G).
W artykule zaprezentowano wybrane technologie bezprzewodowe,
ich podstawowe cechy i parametry. Wskazano wybrane kierunki rozwoju
pakietowych sieci bezprzewodowych, na przykładzie prac prowadzonych
w Katedrze Teleinformatyki (Wydział ETI PG).
Słowa kluczowe: pakietowe systemy radiowe, koegzystencja, mobilność

KONORSKI J.: Model egoistycznych ataków na mechanizm odłożenia
transmisji w warstwie MAC bezprzewodowych sieci lokalnych
ad hoc
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 50
Mechanizm CSMA/CA dostępu do medium transmisyjnego w protokole
IEEE 802.11 DCF dla lokalnych sieci bezprzewodowych ad hoc analizowany
jest w warunkach ataku wybranych stacji na mechanizm odłożenia
transmisji (tj. egoistycznej konfiguracji okna rywalizacji dla osiągnięcia niesprawiedliwie
wysokiego udziału w przepływności sieci). Dla rozszerzonego
modelu Bianchi wskazany został dostateczny warunek rozwiązywalności.
Na podstawie otrzymanego stąd rozkładu udziałów stacji w przepływności
sieci określono własności gry CSMA/CA, przypominającej strukturą wypłat
wieloosobowy dylemat więźnia. Dla prześledzenia wpływu niekooperacyjnych
konfiguracji na pracę sieci zaproponowano kombinowany wskaźnik
przepływności i sprawiedliwości, który przedstawiono w powiązaniu z wielkością
sieci, "ograniczeniem energetycznym" stacji i oceną podatności
stacji na motywacje do niekooperacyjnych konfiguracji.
Słowa kluczowe: bezprzewodowe sieci LAN, IEEE 802.11, atak na
mechanizm odczekania, teoria gier, przepustowość

LASOTA H., KOCHAŃSKA I.: Analiza możliwości wykorzystania
współczesnych metod transmisji danych w systemach łączności
podwodnej
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 53
Postęp w telekomunikacji szerokopasmowej jest rezultatem rozwoju
cyfrowych technik modulacji i kodowania, coraz lepiej wykorzys
porównania istotnych własności kanałów radiowych, przewodowych
i podwodnych. Wytypowano techniki modulacji stosowane w szybkich
szerokopasmowych łączach telekomunikacyjnych, których aplikacja
w łączności podwodnej wydaje się najbardziej uzasadniona.
Słowa kluczowe: komunikacja podwodna na fali akustycznej, techniki
transmisji danych, kanał hydroakustyczny, straty transmisyjne

STEFAŃSKI J.: Nowa metoda lokalizowania terminala ruchomego
w asynchronicznych sieciach komórkowych
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 56
Zaproponowano, poddano analizie i zbadano na drodze symulacyjnej
nową, efektywną metodę lokalizowania terminala ruchomego w asynchronicznych
sieciach komórkowych. Umożliwia ona estymację położenia
terminala ruchomego bez konieczności znajomości różnicy czasów
w synchronizacji stacji bazowych RTD (Relative Time Difference). Eliminacja
różnicy czasów RTD znacznie upraszcza proces lokalizowania
terminala ruchomego w systemach komórkowych trzeciej generacji
(3G). Zaprezentowano użyty model do przeprowadzonych badań symulacyjnych.
Otrzymane wyniki potwierdzają przydatność zaproponowanej
metody do obsługi wywołań w niebezpieczeństwie (emergency calls).
Słowa kluczowe: radionawigacja, lokalizowanie terminala ruchomego,
sieci komórkowe

GIERSZEWSKI T., MoLISZ W., RAK J.: ocena przeżywalności
sieci bezskalowych w sytuacji celowych działań niszczących
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 59
Poddano ocenie zachowanie sieci teleinformatycznych w warunkach
celowych działań niszczących (ataków). Przebadano zdolność sieci o
topologii bezskalowej do zapewnienia przeżywalności usług w przypadku
eliminacji jej istotnych węzłów, zwanych centrami. Ukazano
istotne różnice w poziomie jakości odtwarzania usług dla awarii będącej
następstwem ataku w zestawieniu z przypadkiem awarii losowej.
Zaproponowano również szereg topologicznych miar określających
stopień przeżywalności sieci. Przeanalizowano zarówno sztuczne
sieci bezskalowe, jak i sieci rzeczywiste o różnym stopniu bezskalowości.
Wyniki poddano analizie porównawczej w zestawieniu z analogicznymi
rezultatami uzyskanymi dla sieci o topologii regularnej.
Słowa kluczowe: przeżywalność sieci teleinformatycznych, sieci
bezskalowe, celowe działania niszczące, awaria węzła sieci


SUCHOCKI K.: Nowoczesne czujniki do pomiaru wartości potencjału
redox
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 65
Omówiono zasadę pomiaru wartości potencjału redox, przedstawiono
typowe konstrukcje elektrod stosowanych w tych pomiarach i przeanalizowano
wpływ różnych czynników na dokładność wykonywanych
pomiarów. Przedstawiono także nową koncepcję zespolonego
mikroczujnika do pomiaru potencjału redox.
Słowa kluczowe: pomiary elektrochemiczne


JASIŃSKI G., JASIŃSKI P., NoWAKOWSKI A.: Elektrokatalityczne
czujniki gazów toksycznych
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 67
Czujniki elektrokatalityczne są zbudowane na bazie elektrolitów stałych.
Są pobudzane okresowym sygnałem trójkątnym przy jednoczesnym
pomiarze odpowiedzi prądowej czujnika. Odpowiedź czujników
elektrokatalitycznych niesie znacznie więcej informacji niż można
uzyskać z klasycznych elektrochemicznych czujników amperometrycznych
lub potencjometrycznych. W artykule przedstawiono wyniki
badań prowadzonych w Katedrze Inżynierii Biomedycznej nad tym typem
czujników gazów. Szczególnie omówiono konstrukcje czujników,
wyniki badań w wybranych gazach toksycznych oraz metody analizy
odpowiedzi czujników.
Słowa kluczowe: elektrolity stałe, czujniki gazów, woltamperometria
cykliczna, sztuczne sieci neuronowe, chemometria


CERANKA S., NIEDŹWIECKI M.: System lokalizacji dla osób niewidomych
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 71
Omówiono prototyp urządzenia nawigacyjnego dla osób niewidomych,
złożony z palmtopa zawierającego mapę elektroniczną, odbiornika
GPS, modułu czujników przyspieszenia i pola magnetycznego
oraz klawiatury bezprzewodowej i syntezatora mowy, który umożliwia
samodzielne poruszanie się po nieznanym terenie, szczególnie w
mieście. W urządzeniu tym zaimplementowano szereg algorytmów
wyznaczania położenia wykorzystujących nawigację satelitarną i zliczeniową
oraz sparametryzowane modele średniego odchylenia standardowego
błędów pomiarowych. Określenie położenia uzyskano z
dokładnością poniżej 15 m. Prototyp ma dogodne funkcje użytkownika,
takie jak: funkcja rejestrowania położeń (zarówno pojedynczych
punktów jak i całych tras), funkcję automatycznego wytyczania trasy
do wyznaczonego celu oraz prowadzenia użytkownika do wybranego
celu w trybie swobodnym lub wzdłuż trasy uprzednio zarejestrowanej
lub wytyczonej automatycznie, funkcję opisywania najbliższego otoczenia
użytkownika oraz interfejs użytkownika, umożliwiający wydawanie
poleceń, rejestrowanie notatek dźwiękowych oraz odbieranie
komunikatów głosowych od urządzenia. Badania testowe, przeprowadzone
przez osobę niewidomą wykazały pełną przydatność prototypu,
który może stanowić podstawę do skonstruowania urządzenia o
charakterze komercyjnym.
Słowa kluczowe: nawigacja, GPS, metody filtracji, wyznaczanie trasy
i położenia


GÓRSKI J.: Trust-IT - metoda analizy zaufania do systemów i infrastruktur
informatycznych
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 73
Artykuł prezentuje cele, zakres i uzyskane wyniki badań zmierzających
do opracowania metody i wsparcia narzędziowego dla analizy
i oceny zaufania do systemów i infrastruktur informatycznych. Wynikająca
z tych badań metoda i zestaw narzędziowy tworzą wspólnie
środowisko analityczne nazwane Trust-IT. Centralną koncepcją tego
środowiska jest dowód zaufania, który uzasadnia wiarygodność danego
obiektu rozpatrywanego w określonym środowisku docelowym
oraz z wybranego punktu widzenia. Punkt widzenia określa interesujące
nas cele dowodowe, takie jak: bezpieczeństwo, zabezpieczenie,
prywatność lub inne. Dowód zaufania jest strukturą zawierającą argumentację
na rzecz tych celów dowodowych wraz z wspierającym ją
materiałem dowodowym. Artykuł omawia elementy środowiska Trust-
IT obejmujące język wykorzystywany do tworzenia dowodów zaufania,
proces związany z tworzeniem i utrzymywaniem takich dowodów,
system wspomagający, który umożliwia rozproszoną pracę nad dowodami
oraz scenariusze aplikacyjne związane z wykorzystaniem
dowodów zaufania. Omawia również krótko dotychczasowe studia
przypadków związane z zastosowaniem metody Trust-IT.
Słowa kluczowe: wiarygodność; system IT, dowód zaufania, środowisko
Trust-IT


KRAWCZYK H., DZIUBICH T.: Aplikacje rozproszone jako bazowe
usługi w inteligentnej przestrzeni obliczeniowej
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 77
Zaprezentowano kierunki rozwojowe obliczeń rozproszonych oraz ich
wpływ na realizację nowego typu systemów informacyjnych. Systemy
te są naturalnie wkomponowane w środowisko pracy użytkowników.
Przedyskutowano metody ich implementacji z wykorzystaniem architektury
SOA (dostępnych usług). Podano reprezentatywny przykład
takiego systemu, tzn. tablicę interaktywną realizowaną w zespole badawczym.
Słowa kluczowe: architektura zorientowana na usługi, aplikacje internetowe,
obliczenia wbudowane, środowiska inteligentne

GÓCZYŁA K.:Problemy wnioskowania z ontologii Semantic Web
Elektronika (XLVIII), nr 9/2007, s. 80
Idea Semantic Web (Semantycznego Internetu) opiera się m.in. na
ogłaszaniu w Internecie ontologii stanowiących opis pewnego fragmentu
rzeczywistości. Aby miało to sens, ontologie te muszą być
sformułowane w jednym, powszechnie akceptowanym języku np.
OWL-DL, promowanym i standaryzowanym przez konsorcjum W3C.
Jest to język oparty na formalizmie logicznym zwanym logiką opisową.
Po krótkim i nieformalnym wprowadzeniu w logikę opisową
zaprezentowano podstawowe problemy wnioskowania z ontologii
opartych na logice opisowej. Następnie pokazano nową metodę
rozwiązywania tych problemów, opracowaną w Katedrze Inżynierii
Oprogramowania WETI PG na potrzeby projektu realizowanego w
ramach 6. PR Unii Europejskiej. Metoda ta sprowadza podstawowe
i niektóre zaawansowane problemy wnioskowania do operacji na
ciągach bitów, co znakomicie upraszcza algorytmy wnioskowania i
polepsza ich praktyczną efektywność.
Słowa kluczowe: ontologie, Semantic Web, logika opisowa, OWLDL,
wnioskowanie